Pierwsze małpy człekokształtne, rodzaj wymarłych hominidów, czyli przedstawicieli rodziny człowiekowatych (Hominidae), którzy żyli w Afryce od około 4,2 do ok. 1 miliona lat temu. Były blisko spokrewnione z ludźmi, ale nie były bezpośrednimi przodkami Homo sapiens (człowieka współczesnego). Nazwa „australopitek” pochodzi od łacińskich słów „australis,” oznaczającego „południowy,” i „pithecus,” oznaczającego „małpę,” ponieważ pierwsze skamieniałości australopiteków zostały znalezione w południowej Afryce. Charakterystyczną cechą australopiteków jest ich stopa, wykazująca pewne adaptacje do dwunożności. W porównaniu z współczesnymi ludźmi posiadały niski wzrost (ok. 130 cm), długie kończyny górne, małe mózgi (wielkość ok. 450 cm3) oraz wyraźnie rozwinięte szczęki – co sugeruje, że dieta tych istot obejmowała głównie pokarmy roślinne i owady. Rodzaj Australopithecus obejmuje kilka gatunków, z których najbardziej znani to Australopithecus afarensis i Australopithecus africanus. Australopiteki wykazywały cechy przystosowawcze do poruszania się zarówno na drzewach, jak i na ziemi, wytwarzały prymitywne narzędzia kamienne oraz prawdopodobnie uprawiały prymitywne łowiectwo.